Hiện nay vai trò, vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế ngày càng được củng cố và nâng cao; hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, các cam kết khi tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới thực hiện đầy đủ tạo thời cơ và thuận lợi mới. Đất nước đứng trước những yêu cầu, nhiệm vụ mới, với những thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Cùng với sự phát triển của đất nước và quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng, hành vi tham nhũng ngày càng tinh vi, phức tạp, khó lường, không chỉ xảy ra trong khu vực nhà nước mà đã lan ra cả khu vực ngoài nhà nước; tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực còn nghiêm trọng, phức tạp, có sự cấu kết, móc nối giữa cán bộ thoái hoá, biến chất với doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân để trục lợi, gây bức xúc trong Đảng và toàn xã hội; tham nhũng vẫn là một trong những nguy cơ đe doạ sự tồn vong của Đảng và chế độ; các thế lực thù địch, phần tử xấu, cơ hội không ngừng tìm cách lợi dụng để chống phá Đảng và Nhà nước.
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đánh giá tổng quát “Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đã nỗ lực phấn đấu vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, các nhiệm vụ trọng tâm, đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng, khá toàn diện, tạo nhiều dấu ấn nổi bật... Công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí chuyển biến mạnh mẽ, có bước đột phá, được tiến hành quyết liệt, có hiệu quả, ngày càng đi vào chiều sâu, gắn kết chặt chẽ giữa “xây” và “chống””. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng cũng khẳng định: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay ”. Những kết quả tích cực và khả quan trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã góp phần rất quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị, đặc biệt từng bước lấy lại và củng cố niềm tin của Nhân dân; cổ vũ, động viên, khích lệ, cán bộ, đảng viên tiếp tục thực hiện tốt công tác đấu tranh, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
Trong tác phẩm “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh” và tác phẩm “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng viết: Nguồn gốc sâu xa cơ bản nhất của tham nhũng, tiêu cực là “sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống”. Do vậy, “Phòng, chống tiêu cực, mà trọng tâm là phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, tức là trị tận gốc của tham nhũng ”. Cũng “Bởi nguyên nhân sâu xa của tham nhũng là do chủ nghĩa cá nhân, do sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong đó có cả cán bộ lãnh đạo cấp cao. Vì vậy, phải chấn chỉnh, uốn nắn từ suy nghĩ, nhận thức mới có thể phòng, chống từ sớm, từ xa, cả ngọn lẫn gốc tình trạng tham nhũng”. Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng yêu cầu tập trung xây dựng Đảng về đạo đức với phương châm: Nêu cao tinh thần tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên. Đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng, thực hiện thường xuyên, sâu rộng, có hiệu quả việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị.
Thực tiễn thời gian qua cho thấy, Nhân dân đã thể hiện vai trò rất lớn trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thể hiện qua việc phản ánh, tố giác những hiện tượng vi phạm pháp luật. Khi thực hiện tối đa quyền giám sát của mình Nhân dân sẽ trở thành “tai mắt” của Đảng, Nhà nước, đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Nhân dân trăm tai nghìn mắt vẫn có nhiều ý kiến thông minh... Công tác gì muốn làm tốt đều phải coi trọng ý kiến của nhân dân ”.
Bên cạnh vai trò giám sát, Nhân dân cũng đại diện cho nguồn lực trí tuệ tổng hợp trong phản biện, góp phần xây dựng, hoàn thiện thể chế, đóng góp ý kiến vào dự thảo Cương lĩnh, văn kiện đại hội Đảng, dự thảo sửa đổi Hiến pháp, dự thảo các đạo luật nhằm xây dựng, hoàn thiện các văn kiện quan trọng của Đảng và Nhà nước về những vấn đề phát triển kinh tế - xã hội cũng như vấn đề có liên quan đến đấu tranh phòng, chống tham nhũng thông qua các cơ quan dân cử.
Nhân dân bày tỏ quan điểm, cách nhìn nhận, đánh giá về hiện tượng tham nhũng, tiêu cực và công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị. Đồng thời, cổ vũ tinh thần đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm, khích lệ sự tham gia của đông đảo người dân. Dư luận nhân dân cũng thúc đẩy quá trình vào cuộc của cơ quan có thẩm quyền để nhanh chóng xem xét, xử lý các vụ việc tham nhũng, tiêu cực gây bức xúc trong xã hội, đồng thời tạo áp lực phải minh bạch hóa việc cung cấp thông tin, giải trình các hoạt động thực thi quyền lực mà Nhân dân được quyền giám sát theo quy định của pháp luật.
Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là cuộc đấu tranh trong mỗi bản thân con người, trong mỗi cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương. Hiện nay công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ngày càng đi vào chiều sâu và đạt nhiều kết quả quan trọng, gắn kết đồng bộ giữa phòng và chống; phối hợp chặt chẽ giữa công tác phòng, chống tham nhũng và công tác chống tiêu cực trong tất cả các lĩnh vực; không có ngoại lệ, không có vùng cấm, nhất là trong công tác cán bộ, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên ngày càng trong sạch, vững mạnh.
Từ thực tiễn lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thời gian qua cho thấy đây là cuộc đấu tranh mang ý nghĩa chiến lược, quan trọng, khó khăn, phức tạp, lâu dài và luôn phải đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện, tập trung, thống nhất của Đảng. Hiện nay cả nước đang ra sức thi đua thực hiện mục tiêu Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đề ra đó là đến năm 2025: Là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. Đến năm 2030: Là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045: Trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Chính vì vậy, Văn kiện Đại hội XIII tiếp tục khẳng định: “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí với quyết tâm chính trị cao hơn, hành động mạnh mẽ, triệt để hơn, hiệu quả hơn ”.
Sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa đòi hỏi phải tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, thống nhất của Đảng, Nhà nước; phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và của toàn dân đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trở thành nhiệm vụ chính trị có tính quyết định, phải có quyết tâm chính trị cao, hành động kiên quyết, kiên trì, thường xuyên, liên tục, không ngừng nghỉ với bước đi vững chắc, tích cực, chủ động có trọng tâm, trọng điểm, không có vùng cấm, không có ngoại lệ; thực hiện đồng bộ các biện pháp chính trị, tư tưởng, tổ chức, hành chính, kinh tế, hình sự; tập trung kiểm soát chặt chẽ quyền lực của người có chức vụ, quyền hạn. Cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận và các tổ chức chính trị xã hội và đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức phải nhận thức sâu sắc đây là một trong những nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở.
Đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực có ý nghĩa gắn kết đồng bộ với việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng và ngược lại. Hiện nay, chủ trương xây dựng Đảng trên năm phương diện cơ bản là chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Xây dựng Đảng về chính trị đòi hỏi tất cả cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị phải thấm nhuần sâu sắc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đưa các nội dung xây dựng, chỉnh đốn Đảng vào các cuộc họp, sinh hoạt chuyên đề thường kỳ và coi đó là các tiêu chí đánh giá cán bộ, đảng viên; chú trọng chấn chỉnh, uốn nắn từ suy nghĩ, nhận thức để phòng, chống từ sớm, từ xa: Xây dựng Đảng về tư tưởng góp phần cho mỗi cán bộ, đảng viên phải “trên dưới đồng lòng”, “dọc ngang thông suốt”. Trước đây, phòng, chống tham nhũng, lãng phí chủ yếu tập trung vào các hành vi như tham ô, đưa hối lộ, nhận hối lộ, chiếm đoạt, làm thất thoát tài sản nhà nước, thì nay mở rộng ra cả khu vực ngoài nhà nước, gắn hành vi tham nhũng của cá nhân với tập thể lãnh đạo, quản lý và trách nhiệm của người đứng đầu; gắn phòng, chống tham nhũng với tiêu cực. Để có đội ngũ cán bộ, đảng viên thực sự liêm chính, trước tiên phải xây dựng Đảng về đạo đức gắn với xây dựng hệ thống chính trị về đạo đức, góp phần cho mỗi tổ chức cơ sở đảng và đảng viên không ngừng tu dưỡng, rèn luyện các chuẩn mực đạo đức cách mạng là: trung với nước, hiếu với dân; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; lòng yêu thương con người; tinh thần quốc tế vô sản trong sáng. Phương châm rèn luyện với nguyên tắc: tu dưỡng đạo đức suốt đời, bền bỉ và nêu gương với tinh thần “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”; kết hợp giữa “xây” và “chống”; “xây” là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược, lâu dài; “chống” là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, hướng tới mục tiêu “không thể”, “không dám”, “không muốn”, “không cần” tham nhũng, tiêu cực. Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực góp phần “thức tỉnh” cán bộ có ý thức, cầu thị, không ngừng trau dồi, rèn luyện bản thân và từ đó hình thành nhu cầu tự thân trong việc hoàn thiện mình để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác được giao tại cơ quan, đơn vị.
Đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trở thành vấn đề thường trực tác động tích cực vào nếp nghĩ, tác phong, hành vi công tác của mỗi cán bộ, đảng viên; từ suy nghĩ đến hành động phải chuẩn mực, đúng chức trách nhiệm vụ, đúng quy trình, đáp ứng niềm tin yêu về chính quyền phục vụ, chính quyền vì Nhân dân. Mọi hoạt động đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đều có ý nghĩa “phòng là chính”, có ý nghĩa răn đe và có ý nghĩa hoàn thiện, khắc phục những khâu yếu kém trong quy trình xử lý tội phạm tham nhũng. Mục đích của việc xử lý tham nhũng, tiêu cực là để “trị bệnh cứu người”, kỷ luật một vài người để cứu muôn người, truy tố một vụ để cảnh tỉnh cả một vùng, một lĩnh vực; từ đó để cảnh báo, răn đe, giáo dục, phòng ngừa là chính, nên cần phát hiện từ sớm, xử lý từ đầu, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn; phải tăng cường giáo dục kỷ luật, siết chặt kỷ luật, kỷ cương và giám sát chặt chẽ để cán bộ, đảng viên biết giữ gìn, nhớ điều cấm, giữ giới hạn.
Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực bảo đảm cho việc xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vừa “hồng”, vừa “chuyên”. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nói: Phòng, chống tiêu cực, mà trọng tâm là phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, tức là trị tận gốc của tham nhũng; việc nhận diện những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức và lối sống được Đảng, Nhà nước ta cảnh báo từ sớm. Vì vậy, cần đẩy mạnh việc xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vừa có đức, vừa có tài, vừa “hồng”, vừa “chuyên”, nâng cao chất lượng công tác giáo dục, bồi dưỡng, trau dồi về đạo đức cách mạng, kỹ năng và phương pháp công tác cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, đặc biệt chú trọng bồi dưỡng lý tưởng và bản lĩnh chính trị cho thế hệ trẻ. Trọng tâm là tiếp tục quán triệt và thực hiện có hiệu quả Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW “về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, gắn với các Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ tư, lần thứ năm, lần thứ sáu, lần thứ tám khóa XIII; Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá". Đặc biệt, mỗi cán bộ, đảng viên phải tự trau dồi, tự phê bình, tự rèn giũa mình để luôn có lý tưởng và nhân cách của người cách mạng đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng hiện nay.
BAN BIÊN TẬP